اعتماد به نفس بنیادی ترین بخش شخصیت انسان است که بر تمام جوانب زندگی فرد نفوذ دارد. برخوردار بودن از اعتماد به نفس سالم و بالا یک ضرورت حیاتی است.
اعتماد به نفس را می توان چنین تعریف کرد: باور و اعتقاد بدون قید و شرط فرد نسبت به توانایی های خود و ارزیابی صحیح و پذیرش نقاط ضعف و قوت خویش برای مواجه و کنار آمدن با چالش های اساسی زندگی است.
اعتماد به نفس موجود در افراد سه حالت می تواند داشته باشد: اعتماد به نفس منطبق با توانایی ها و ظرفیت های وجودی، اعتماد به نفس کمتر از توانایی ها و ظرفیت های وجودی، اعتماد به نفس بیشتر از توانایی ها و ظرفیت های وجودی.
موفق دانستن خود در هر حال و اندیشیدن به رشد و پیشرفت، طرح ریزی اهداف جدید و نگریستن به آینده و کسب تجربه از گذشته را از ویژگی های افراد دارای اعتماد به نفس بالا می توان برشمرد.
ناتوانی در درک و بیان خواسته ها و نیاز های خود، ناتوانی در برقرار کردن ارتباط های بین فردی و اجتماعی، تلقی توانایی های خود را پایین تر از میزان واقعی، خجالتی بودن و احساس شرم داشتن از ویژگی های افراد دارای اعتماد به نفس پایین می باشد.
اعتماد به نفس چیست؟
اغلب مردم معنای واقعی کلمه «اعتماد به نفس» را به خوبی درک نمی کنند، به همین دلیل آن نوع از اعتماد به نفس و خود باوری را که مطلوب و مورد نظر است، در زندگی تجربه نمی کنند چون فکر می کنند اعتماد به نفس یعنی، ایمان و اعتماد به موفقیت هایی که در کارها به دست می آورند.
در صورتی که اعتماد به نفس واقعی و حقیقی آن است که قبل از اینکه در کاری موفق شویم، نوعی اعتماد به توانایی خود برای انجام آن کار را داشته باشیم.
اعتماد به نفس یعنی آن احساس و شناختی که از توانایی ها و محدودیت های بیرونی و درونی خود دارید. بنابراین وقتی که اعتماد به نفس و خودباوری را براساس آنکه و آنچه به راستی هستید و نه براساس موفقیت ها و دستیابی ها یا شکست ها و ناکامی های خود بنا می کنید، چیزی را در خود خلق می نمایید که هیچ کس و هیچ چیز یارای گرفتنش را از شما نخواهد داشت.
اعتماد به نفس واقعی همواره در درون شما تولید می شود نه از بیرون. اعتماد به نفس واقعی زاییده تعهد شما به خودتان است. این تعهد که هر آنچه لازم باشد، انجام خواهید داد تا به خواسته ها و نیاز هایتان برسید.
اعتماد به نفس حقیقی، این نیست که نترسید. بلکه آن است که بدانید و مطمئن باشید با اینکه می ترسید، اما بی گمان دست به عمل خواهید زد.
چرا اعتماد به نفس مهم است؟
افرادی که خود را باور ندارند، دائما احساس پوچی و بی مقداری دارند. کمبود اعتماد به نفس مانند یک مانع بزرگ در مسیر پیشرفت شما می باشد و دائما شما را به عقب سوق می دهد. این افراد به کارهایی که انجام می دهند باور ندارند به همین دلیل تمام کارهایشان با شکست مواجه می شوند.
به دلیل نا امیدی شدیدی که بر روح و افکار آن ها حکم فرماست، موقعیت های خوب زندگی را به سادگی از دست می دهند.
این افراد همیشه تصویر نامفهوم و گنگی از خود دارند و شناخت کاملی از خود و استعداد هایشان ندارند، به همین دلیل برای پیدا کردن راه صحیح زندگی خود با مشکل روبرو می شوند.
حس اعتماد به نفس به شما اجازه می دهد آزاد و مقتدرانه تصمیم بگیرید و روابط بهتری را در زندگی اجتماعی و شخصی تان ایجاد کنید.
انواع اعتماد به نفس
اعتماد به نفس دارای انواع و اقسام مختلفی است و شما به منظور آنکه اقتدار شخصی لازم را به دست آورده و رضایتی که استحقاقش را دارید تجربه کنید، به همه انواع اعتماد به نفس نیاز دارید.
اعتماد به نفس رفتاری:
اعتماد به نفس رفتاری به معنای قابلیت و توانایی در عمل کردن و انجام دادن کارهاست. از کارهای ساده گرفته تا کارهای سخت همانند جامه عمل پوشاندن به رویاهای خود. این همان نوع از اعتماد به نفس است که مورد نظر اغلب ماست.
اعتماد به نفس احساسی و عاطفی:
اعتماد به نفس احساسی و عاطفی به معنای توانایی در تسلط و به کنترل درآوردن دنیای احساس و عواطف است. اینکه بدانید چه احساساتی دارید، معنای آنها را بفهمید و بتوانید انتخاب های احساسی درست بکنید و از خود در مقابل درد و رنج روحی و لطمه ها و صدمه های عاطفی محافظت کنید و بدانید چگونه روابطی صمیمی و سالم خلق نمایید.
اعتماد به نفس روحی و معنوی:
سومین نوع اعتماد به نفس که مهم ترین آنها می باشد، اعتماد به نفس روحی و معنوی است. این نوع از اعتماد به نفس همان اعتماد و ایمان شما به جهان هستی و کل آفرینش و موجودات است. این ایمان روحی که زندگی، هدف و نهایتی مثبت را در پی خواهد داشت و شما به خاطر هدفی اینجا هستید و زندگی چندین ساله تان بر روی این کره خاکی هدف و مقصودی را دنبال می کند.
اعتماد به نفس آن است که باور داشته باشید می توانید و توانایی آن را دارید که تمام توان تان را به کار بگیرید و شرایط و اوضاع زندگی را آنگونه که مطلوب و دلخواه شماست، تغییر دهید.
چگونه اعتماد به نفس را در خود تقویت کنیم؟
در این قسمت نیز به چند مورد از قدمهایی که برای بالا بردن اعتماد میتوان برداشت اشاره می کنیم:
- عوامل کم کننده اعتماد به نفستان را شناسایی کنید
پیش از اینکه به سراغ بهبود اعتماد به نفس خود بروید، باید از خود بپرسید که دقیقا چه چیزی است که اجازه اعتماد شما به خود و توانایی هایتان را نمی دهد؟
ممکن است که دلیل آن عدم تناسب اندام باشد، ممکن است دلیل آن عدم داشتن مهارتهای ارتباطی باشد و یا ممکن است دلیل آن تجارب کودکی باشند. شما باید ابتدا آنچه که جلوی اعتماد شما به خودتان میگیرد را شناسایی کرده و سپس به سراغ بهبود و افزایش آن بروید.
- برای شناخت خود تلاش کنید
برای داشتن اعتماد به نفس، ابتدا باید خود را به خوبی بشناسید و به شناخت خوبی از ویژگی های شخصیتی خود برسید. سپس ضروری است که نقاط قوت و نقاط ضعف خود را بشناسیم و بر روی نقاط قوت خود تکیه کرده و تا جای ممکن نقاط ضعف خود را بهبود ببخشیم.
- روی یادگیری مهارت های کاربردی و متناسب با ارزش هایتان تمرکز کنید
بسیاری اوقات ما مهارت های کافی برای زندگی کردن و برقراری ارتباط نداریم. به همین خاطر است که اکثر اوقات با دیده شک به خود می نگریم. در این شرایط برای افزایش اعتماد به نفس ضروری است که مهارت های مختلف و متناسب با ارزش هایمان را بیاموزیم.
- با ترس هایتان روبرو شوید
ترس ها نیز یکی از عوامل تاثیر گذار بر اعتماد به نفس ما هستند. گذر از ترس ها می تواند به ما اعتماد به نفس دهد، چرا که به ما یادآوری می کند که کنترل زندگی مان را در دست داریم و توانایی لازم برای ایجاد تغییر را داریم.
به همین خاطر رو به رو شدن با ترس ها، پیشنهاد بسیار مناسبی برای بهبود اعتماد به نفس است. برای مثال اگر از صحبت کردن در جمع دوستانتان ترس دارید، سعی کنید که خود را در این شرایط قرار دهید و خود را با این ترس مواجه کنید. زمانی که از این ترس عبور کنید، می بینید که کمکم اعتمادتان به توانایی هایتان افزایش مییابد.
- از روانشناس و مشاور کمک بگیرید
روانشناس ها و مشاوران به عنوان افرادی که با کارکرد ذهن و روان انسان ها آشنا هستند، می توانند با تحلیل و بررسی زندگی شما، ریشه های اعتماد به نفستان را پیدا کرده و با تکرار و تمرین به شما کمک کنند که اعتماد به نفستان را تقویت کنید.
همه ما میدانیم رسیدن به موفقیت ملزم به داشتن اعتماد به نفس بالاست.
پس باید این موضوع را جدی بگیریم و اگر احساس میکنیم در هر زمینه ای دارای کمبود اعتماد به نفس هستیم، راهی برای افزایش آن پیدا کنیم.
فردی که بیشترین تاثیر را روی ما دارد، خود ما هست، پس نباید انگیزه هایی که خودمان میتوانیم ایجاد کنیم را دست کم بگیریم.